ریشهیابی نقشمایهی خوشهی انگور و برگ مو در گچبریهای مسجد جامع نایین

Authors

یعقوب محمدی فر

دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی همدان علمدار حاجی محمد علیان

کارشناس ارشد سازمان میراث فرهنگی اصفهان عادله دینلی

کارشناس ارشد دانشگاه هنر اصفهان

abstract

مسجد جامع نایین در حومهی بافت تاریخی شهر نایین و در ضلع شمال غربی آن واقع شده، بنا بر اعتقاد اکثر محقّقان، این مسجد در قرن چهارم هجری و بهدست دیلمیان بنا شده است. از وجوه متمایز این مسجد، گچبریهای نفیس شبستان جنوبی و محراب آن است که از نظر تکنیک و نقوش در مرتبهای متعالی جای دارد. طرحهای بهکار رفته بر مبنای نقوش گیاهی شکل گرفتهاند که با کمی تأمل، به اهمیت نقش برگ مو و خوشهی انگور در میان این گچبریها پی میبریم؛ لذا با توجّه به تنوّع و گونههای مختلف این نقشمایه در آرایههای گچبری مسجد جامع نایین، در این مقاله سعی شده است: نخست به مطالعه و تحلیل گونههای مختلف این نقش در گچبریهای مسجد پرداخته شود و سپس پیشینهی نقش، تحوّلات و خاستگاه آن مورد بررسی قرار گیرد؛ از این رو، انتظار میرود در پایان این مقاله، تحلیل جامعی از نقش برگ مو و خوشهی انگور در مسجد جامع نایین ارائه گردد و میزان نوآوری بهکار رفته در این نقوش در قرون اولیهی اسلامی نسبت به دورههای قبل ارزیابی گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعه ی نقوش گچ بری در اتاق صوت عالی قاپو

معماری و تزیینات بنا، از جمله هنرهای مهم در عهد صفوی بوده است. هنرمندان و معماران، آثار بسیار نفیسی را در این دوره بر جای گذاشته‌اند که همه به دستور پادشاهی هنردوست به اجرا درآمده است. کاخ «عالی‌قاپو» - که یکی از بناهای مهم این دوره می‌باشد- در غرب میدان نقش جهان اصفهان، واقع و دارای تزیینات و گچ‌بری‌های بسیار چشم‌گیری است که در طبقه‌ ششم، اتاق صوت آن به اوج خود می‌رسد. عمارت عالی‌قاپو، همواره ...

full text

مطالعه تطبیقی نقوش گیاهی گچ¬بری¬های کاخ تیسفون با اولین مساجد ایران (مسجد جامع نائین، مسجد جامع اردستان، مسجد جامع اصفهان)

چکیده هنر گچ­بری، از جمله هنرهای تزئینی در معماری بناهای ایران است که از دیرباز زینت بخش بسیاری از کاخ­ها و بناها قبل از دوران اسلامی و همچنین زینت­بخش بناها به خصوص مساجد دوران اسلامی بوده است. از نقوش ناب در گچبری می­توان به نقوش گیاهی اشاره کرد. در دوران قبل از اسلام، در کاخ­های ساسانی نمونه­های متنوعی از نقوش گیاهی در گچ­بری دیده شده است. هدف مقاله پیش­رو، شناخت و بررسی نقوش گیاهی در گچ­بری...

full text

بررسی تطبیقی طرح و نقش منبر مسجد جامع نایین و منبر مسجد جامع سوریان

در صنایع دستی، نقوش همواره جایگاه خاصی داشته‌اند؛ از آثار منقوش بر سفالینه‌های تمدن‌های کهن گرفته تا دست‌ساخته‌های امروزین. در این میان، مطالعه تطبیقی نقوش منبرها و روابط بین آنها، علاوه بر شناسایی ارزش‌ این آثار، زمینه‌ساز پژوهش‌های دیگر نیز خواهد بود. این پژوهش بر آن است تا چگونگی و میزان ارتباط بین طرح‌ها و نقوش منبر مسجد جامع نایین و منبر مسجد جامع سوریان را ـ که در قرن هشتم هجری ساخته شده ...

full text

Survey of the nutritional status and relationship between physical activity and nutritional attitude with index of BMI-for-age in Semnan girl secondary school, winter and spring, 2004

دیکچ ه باس فده و هق : ب یناوجون نارود رد هیذغت تیعضو یسررب ه زا ،نارود نیا رد یراتفر و یکیزیف تارییغت تعسو لیلد ب تیمها ه تسا رادروخرب ییازس . یذغتءوس نزو هفاضا ،یرغلا ،یقاچ زا معا ه هیذغت یدق هاتوک و یناوـجون نارود رد یا صخاش نییعت رد ب نارود رد یرامیب عون و ریم و گرم یاه م یلاسگرز ؤ تـسا رث . لماوـع تاـعلاطم زا یرایسـب لـثم ی هتسناد طبترم هیذغت عضو اب بسانم ییاذغ تاداع داجیا و یتفایرد یفاضا...

full text

بررسی تطبیقی طرح و نقش منبر مسجد جامع نایین و منبر مسجد جامع سوریان

در صنایع دستی، نقوش همواره جایگاه خاصی داشته اند؛ از آثار منقوش بر سفالینه های تمدن های کهن گرفته تا دست ساخته های امروزین. در این میان، مطالعه تطبیقی نقوش منبرها و روابط بین آنها، علاوه بر شناسایی ارزش این آثار، زمینه ساز پژوهش های دیگر نیز خواهد بود. این پژوهش بر آن است تا چگونگی و میزان ارتباط بین طرح ها و نقوش منبر مسجد جامع نایین و منبر مسجد جامع سوریان را ـ که در قرن هشتم هجری ساخته شده ـ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دو فصلنامه هنر بومی

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۶۹-۸۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023